5.FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLER
5.1Farmakodinamik özellikler
Farmakoterapötik grup: Tiroid tedavisi, iyot tedavisi.
ATC kodu: H03CA
Tiroid hormonlarının endojen sentezi ve normal tiroid fonksiyonu ve morfolojisi için yeterli bir iyodür desteği gereklidir. İyodür desteğinin yetersiz olması, endemik guatra ve bazı uç vakalarda da doğuştan kretenizme yol açabilen potansiyel bir hastalık sebebidir.
İyodürün tiroid foliküllerindeki epiteloid hücrelere elektrokimyasal olarak alınmasının ardından (iyodinasyon), iyodürün peroksidaz enzimi ve yardımcı substrat olarak da H2O2 ile oksidasyon tetiklenir bu süreç esnasında tiroglobulinin tirozin kalıntıları aromatik halkanın 3. pozisyonunda ve kısmen de 5. pozisyonunda iyotlanır (iyodizasyon).
İyotlanmış tirozin kalıntılarının, oksidatif kondensasyonu ile ana ürünleri tiroksin (T4) ve tri- iyodotironin (T3) olan tironin kompleksleri oluşur. Tiroid hormonları ekzositoz sonucu tiroid foliküllerindeki kolloid içerisinde tironin-tiroglobulin kompleksi şeklinde saklanır.
İyot eksikliğini yerine koymak için fizyolojik iyodür miktarları (yaklaşık 300 mikrograma kadar) kullanılır; bunlar, iyot eksikliğine bağlı guatrın gelişimini önler, yeni doğan bebeklerdeki, çocuklardaki ve ergenlerdeki tiroid boyutunu normale indirir ve aynı zamanda bozulmuş bazı biyokimyasal parametreleri (T3/T4 oranı, TSH seviyesi) dengeler.
Farmakolojik olarak aktif iyodür dozları (1 mg/gün´den daha yüksek) aşağıdaki etkileri gösterebilir:
a)Wolff-Chaikoff etkisi: İyodür fazlası, intratiroidal iyodür organifikasyonunu inhibe eder. İyodür fazlalığının uzun süre devam etmesi, iyodür alımını (uptake) azaltır. Patolojik durumlar altında Wolff-Chaikoff etkisinin devam etmesi ise hipotiroidizm ve guatr gelişimine yol açabilir.
b)İntratiroidal iyot döngüsünün ve kolloidal proteolizin azalması, hormon salınımında bir azalma ile sonuçlanır. Bu etki özellikle hipertiroidizmde ve otoimmün tiroid hastalıklarında belirgin olup tiroid perfüzyonunda düşüş ve organın boyut ve sertliğinde azalma ile ilişkilidir.
5.2Farmakokinetik özellikler Genel özellikler
Emilim:
Oral uygulama sonrasında, inorganik iyodür ince bağırsaklardan neredeyse tamamen emilir.
Dağılım :
Sağlıklı bir insandaki ortalama dağılım hacmi yaklaşık 23 litredir (vücut ağırlığının %38´i). İnorganik iyodürün serumdaki düzeyi normalde 0.1 - 0.5 mikrogram/dl arasında değişir. İyodür tiroid bezinin yanısıra ve tükürük bezleri, meme bezleri ve mide gibi diğer dokularda birikir. Tükürük, mide asidi ve anne sütündeki iyot konsantrasyonu plazmadakinden yaklaşık 30 kat daha yüksektir.
Eliminasyon :
Genellikle mikrogram/gr kreatinin cinsinden ölçülen idrarda iyot atılımı, iyot desteğinin bir göstergesi olarak kabul edilir ve normalde, besinle alınan günlük iyot miktarı ile korelasyon gösterir.
Doğrusallık /Doğrusal Olmayan Durum:
İyodür doğrusal farmakokinetik gösterir.
5.3Klinik öncesi güvenlilik verileri Tek doz / tekrarlanan doz toksisitesi:
Tek doz ve tekrarlanan doz toksisite çalışmalarında, bugüne kadar bilinmeyen herhangi bir istenmeyen etkinin insanlarda gelişebileceğine dair hiçbir bulgu görülmemiştir.
Üreme toksisitesi :
Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda herhangi bir teratojenik etki gözlenmemiştir. İyodür plasentadan geçer ve yüksek dozlarda fetüste hipotiroidizm ve guatra sebep olabilir. İyodür, anne sütüne geçer ve anne sütünde yoğunlaşır. Terapötik dozlar, fetusa veya yeni doğan bebeklere zarar vermez.
Mutajenite ve kanserojenite :
Karsinojenik potansiyel üzerine yapılmış yaşam süresi çalışmaları bulunmamaktadır. Mutajenite ile ilgili in-vitro çalışmalar negatif sonuçlar vermiştir.