Enjeksiyon bölgesinde şişlik ya da çukur oluşumundan (bakınız 4. Olası yan etkiler nelerdir?) kaçınmak için, enjeksiyon için kullandığınız bölgedeki enjeksiyon yerini her enjeksiyonda değiştiriniz. Enjeksiyon için en iyi bölgeler: karnınızın ön kısmı, üst kolunuzun ön kısmı veya uyluğunuzun ön kısımlarıdır. Karın çevrenize yakın yere enjeksiyon yaparsanız, insülininiz daha çabuk etki gösterir. Kan şekerinizi düzenli olarak ölçmelisiniz.
NovoRapid® nasıl alınır?
Tek çeşit insülin kullanıyorsanız
1.Enjektöre kullanılacak insülin miktarı kadar hava çekiniz. Havayı flakonun içine enjekte ediniz.
2.Enjektör ve şişeyi baş aşağı çeviriniz ve doğru miktarda insülini enjektöre çekiniz. İğneyi şişeden çıkarınız. Daha sonra enjektördeki havayı dışarı çıkarınız ve dozun doğruluğunu kontrol ediniz.
İki çeşit insülini karıştırmanız gerekiyorsa
1.Kullanmadan hemen önce, uzun etkili (bulanık) insülini iki elinizin arasında, eşit olarak beyaz ve bulanık görününceye kadar yuvarlayınız.
2.Enjektöre, uzun etkili insülin dozu kadar hava çekiniz. Havayı uzun etkili insülin içeren flakonun içine enjekte ediniz ve enjektörü çıkarınız.
3.Enjektöre NovoRapid® dozu kadar hava çekiniz. Havayı NovoRapid® içeren flakona
enjekte ediniz. Daha sonra flakon ve enjektörü baş aşağı çeviriniz ve reçetelenen miktarda NovoRapid®'i enjektöre çekiniz. Enjektördeki havayı dışarı çıkarınız ve dozun doğruluğunu kontrol ediniz.
4.Enjektörü uzun etkili insülin flakonuna sokunuz, flakon ve enjektörü baş aşağı çeviriniz ve size reçete edilen dozu çekiniz. Enjektördeki havayı dışarı çıkarınız ve dozun doğruluğunu kontrol ediniz. Karışımı hemen enjekte ediniz.
5.NovoRapid® ve uzun etkili insülini her zaman aynı sıra ile karıştırınız.
NovoRapid® Flakon nasıl enjekte edilmeli?
• İnsülini deri altına enjekte ediniz. Doktorunuz veya hemşirenizin gösterdiği enjeksiyon tekniğini kullanınız.
• Bütün insülini enjekte ettiğinize emin olmak için, iğneyi en az 6 saniye derinizin altında tutunuz.
• Her enjeksiyondan sonra iğneyi atınız.
Pompa sisteminde infüzyon şeklinde kullanım için:
NovoRapid® pompada kullanıldığında başka bir insülin ile asla karıştırılmamalıdır. NovoRapid®'in pompa sisteminde kullanımı ile ilgili olarak doktorunuzun talimat ve önerilerine uyunuz. NovoRapid®'i pompa sisteminde kullanmadan önce, kapsamlı bir kullanım talimatı ve gelişebilecek hastalık, çok yüksek ya da çok düşük kan şekeri durumlarında veya pompa sistemi çalışmadığında neler yapacağınız konusundaki bilgileri almalısınız.
• İğneyi batırmadan önce, ellerinizi ve iğneyi batıracağınız yeri, infüzyon bölgesinde enfeksiyon oluşumunu engellemek için su ve sabun ile yıkayınız.
• Yeni rezervuar doldurduğunuzda, enjektör ya da tüpte büyük bir hava kabarcığı bırakmadığınıza emin olunuz.
• İnfüzyon seti (tüp ve iğne) değişimini, infüzyon seti ile birlikte sağlanan ürün bilgisindeki talimatlara göre yapınız.
İnsülin infüzyonundan fayda sağlayabilmek için ve insülin pompasındaki olası fonksiyon bozukluğunu farkedebilmek için, kan şeker düzeyinizi düzenli olarak ölçmeniz önerilmektedir.
Eğer insülin pompa sistemi bozulursa:
Pompa sisteminin bozulduğu durumlarda kullanmanız için yanınızda her zaman deri altı enjeksiyonu için alternatif insülin bulundurunuz.
Değişik yaş grupları:
Çocuklarda kullanımı:
NovoRapid®, 1 yaş ve üzerindeki çocuklarda ve adölesanlarda hızlı etki başlangıcı istenildiği durumlarda çözünür insan insülini yerine kullanılabilir. Örneğin, yemeklerle ilişkili olarak çocuğa dozu uygulamanın zor olduğu durumlarda.
1 yaşın altındaki çocuklarda NovoRapid® ile yürütülmüş hiçbir klinik çalışma yoktur. Bu nedenle, 1 yaşın altındaki çocuklarda NovoRapid® kullanılmamalıdır.
Yaşlılarda kullanımı:
65 yaşın üzerinde iseniz, kan şekerinizi daha düzenli kontrol etmelisiniz ve değişiklikleri doktorunuza bildirmelisiniz.
Özel kullanım durumları:
Böbrek/karaciğer yetmezliği:
Böbrek ya da karaciğer yetmezliğiniz var ise, kan şekerinizi daha düzenli kontrol etmelisiniz ve değişiklikleri doktorunuza bildirmelisiniz.
Eğer NovoRapid® Flakon'un etkisinin çok güçlü veya zayıf olduğuna dair bir izleniminiz var ise doktorunuz veya eczacınız ile konuşunuz.
Kullanmanız gerekenden daha fazla NovoRapid® kullandıysanız:
NovoRapid®'den kullanmanız gerekenden fazlasını kullanmışsanız bir doktor veya eczacı ile konuşunuz.
Eğer fazla miktarda insülin alırsanız kan şekeriniz çok düşebilir (hipoglisemi). Bakınız 4. Olası yan etkiler nelerdir? bölümünde "Ciddi ve çok yaygın yan etkiler".
NovoRapid®'i kullanmayı unutursanız:
İnsülininizi kullanmayı unutursanız kan şekeriniz çok yükselebilir (hiperglisemi). Bakınız 4. Olası yan etkiler nelerdir? bölümünde "Diyabetin etkileri".
Unutulan dozları dengelemek için çift doz almayınız.
NovoRapid® ile tedavi sonlandırıldığında oluşabilecek etkiler:
Doktorunuz ile konuşmadan insülin almayı durdurmayınız. Doktorunuz size ne yapılması gerektiğini bildirecektir. Bu, çok yüksek kan şekeri (ciddi hiperglisemi) ve ketoasidoza yol açar. Bakınız 4. Olası yan etkiler nelerdir? bölümünde "Diyabetin etkileri".
Bu ilacın kullanımı ile ilgili daha fazla sorunuz olursa doktorunuza, diyabet hemşirenize veya eczacınıza danışınız.
4. Olası yan etkiler nelerdir?
Tüm ilaçlar gibi, NovoRapid®'in içeriğinde bulunan maddelere duyarlı olan kişilerde yan etkiler olabilir.
Diyabetin etkileri
Yüksek kan şekeri (hiperglisemi)
Yüksek kan şekeri aşağıdaki durumlarda ortaya çıkabilir:
• Yeteri kadar insülin enjekte etmezseniz
• İnsülininizi almayı unutursanız veya insülin almayı durdurursanız
• Arka arkaya ihtiyacınızdan daha az insülin enjekte ederseniz
• Enfeksiyon ve/veya ateşiniz varsa
• Her zamankinden fazla yemek yerseniz
• Her zamankinden daha az egzersiz yaparsanız.
Yüksek kan şekerinin uyarıcı belirtileri:
Uyarıcı belirtiler yavaş yavaş ortaya çıkar. Bu semptomlar: sık idrara çıkma, susuzluk hissi, iştah kaybı, kendini hasta hissetme (bulantı veya kusma), uykulu veya yorgun hissetme, kırmızı kuru deri, kuru ağız ve nefeste meyvemsi (aseton) kokudur.
Yüksek kan şekeri durumunda ne yapmalısınız:
Yukarıdaki belirtilerden herhangi birini hissederseniz: kan şekeri düzeyinizi ve mümkünse idrar ketonunu ölçmelisiniz, daha sonra hemen tıbbi yardım alınız.
Bu belirtiler diyabetik ketoasidoz (vücudun şeker yerine yağ parçalamasından kaynaklanan kanda asit oluşumu) denen çok ciddi bir durumun belirtileri olabilir. Eğer tedavi edilmezse diyabetik koma ve sonunda ölüme neden olabilir.
Yan etkiler aşağıdaki kategorilerde gösterildiği şekilde tanımlanmıştır:
| Çok yaygın: | 10 hastanın en az 1'inde görülebilir. |
| Yaygın: | 10 hastanın birinden az, fakat 100 hastanın birinden fazla görülebilir. |
Yaygın olmayan: 100 hastanın birinden az, fakat 1.000 hastanın birinden fazla görülebilir.
| Seyrek: | 1.000 hastanın birinden az, fakat 10.000 hastanın birinden fazla görülebilir. |
| Çok seyrek: | 10.000 hastanın birinden az görülebilir. |
| Bilinmiyor: | Eldeki verilerden hareketle sıklık derecesi tahmin edilemiyor. |
Asağıdakilerden herhangi birini fark ederseniz, hemen doktorunuza bildiriniz veya size en yakın hastanenin acil bölümüne başvurunuz:
Ciddi alerjik reaksiyonlar
• Eğer vücudunuzun herhangi bir bölümünde alerjik yayılma belirtileri görülürse,
• Eğer kendinizi birden kötü hissederseniz ve terlemeye başlarsanız, kendinizi hasta hissederseniz (kusma), nefes almada zorlanırsanız, hızlı kalp atımı, baş dönmesi, yüz ve boğazda şişme meydana gelirse
Bunların hepsi ciddi yan etkilerdir. Acil tıbbi müdahale gerekebilir.
Ciddi yan etkiler cok seyrek görülür.
Çok yaygın
• Kan şekeri düşmesi (hipoglisemi)
Hipoglisemi aşağıdaki durumlarda ortaya çıkabilir:
Eğer çok fazla insülin alırsanız
Eğer çok az yemek yerseniz ya da öğün atlarsanız
Her zamankinden daha fazla egzersiz yaparsanız
Alkol alırsanız (Bakınız bölüm 2'de "NovoRapid®'in yiyecek ve içecek ile kullanılması")
Kan şekeri düşmesinin belirtileri: Soğuk terleme, soğuk ve soluk deri, baş ağrısı, hızlı kalp atımı, hasta hissetme, aşırı açlık hissi, görmede geçici değişiklikler, sersemlik, anormal derecede yorgun hissetme ve bitkinlik, sinirlilik veya titreme, endişe hissi, bilinç bulanıklığı, dikkat toplama güçlüğü.
Ciddi kan şekeri düşmesi bilinç kaybına yol açabilir. Eğer uzamış ciddi kan şekeri düşmesi tedavi edilmezse, beyin hasarına (geçici veya kalıcı) ve hatta ölüme neden olabilir. Nasıl uygulanacağını bilen bir kişi tarafından glukagon hormonu size enjekte edilerek bilinç kaybınız hızla düzeltilebilir. Glukagon enjekte edildiğinde, bilinciniz açılır açılmaz ağız yoluyla şeker veya şekerli yiyecekler de almalısınız. Glukagon tedavisine cevap alınamadığı durumlar hastanede tedavi edilmelidir.
Kan şekerinizin düştüğünü hissettiğinizde yapmanız gerekenler:
Hemen glukoz tabletleri veya şekerli bir yiyecek (şekerleme, bisküvi, meyve suyu) yemeli/içmelisiniz. Mümkünse kan şekerinizi ölçmeli ve dinlenmelisiniz. Acil durumlar için her zaman yanınızda şekerleme, kesme şeker, bisküvi veya küçük meyve suyu bulundurunuz.
Kan şekeri düşmesi semptomları kaybolduğunda veya kan şekeri düzeyiniz sabitlenince, her zaman olduğu gibi insülin tedavinize devam ediniz.
Eğer bayılmanıza neden olan kan şekeri düşmesi yaşarsanız, eğer glukagon enjeksiyonu yapılması gerektiyse, veya eğer birçok kan şekeri düşmesi atağı yaşamışsanız doktorunuzla konuşunuz. İnsülininizin miktarı veya zamanlaması, yemek veya egzersiz düzeninizin ayarlanması gerekiyor olabilir.
Gerekli kişilere diyabetinizin olduğunu söyleyiniz ve kan şekeri düşmesine bağlı bayılma (bilinç kaybı) riski dahil olası sonuçlarından bahsediniz. Eğer bayılırsanız, sizi yan çevirmelerini ve hemen tıbbi yardım çağırmalarının gerektiğini söyleyiniz. Boğulmanıza neden olabileceğinden size ağızdan hiçbir yiyecek ve içecek vermemeleri gerektiğini bildiriniz.
Yaygın olmayan
• Alerji belirtileri: Enjeksiyon yerinde bölgesel alerjik reaksiyonlar (ağrı, kızarıklık, ürtiker, inflamasyon, morluk, şişlik ve kaşıntı) görülebilir. Bunlar genellikle insülin alımınıza devam ederken birkaç hafta içinde kaybolur. Eğer kaybolmazsa veya vücudunuzda başka bölgelere sıçrarsa hemen doktorunuza başvurunuz. Ayrıca bakınız yukarıdaki bölüm "Ciddi alerjik reaksiyonlar".
• Görme problemleri: İnsülin tedavinize ilk başladığınızda görme bozukluğu olabilir, ancak bu durum genellikle geçicidir.
• Enjeksiyon bölgesi değişiklikleri (lipodistrofi): Derinin altındaki yağ dokusu azalabilir (lipoatrofi) veya kalınlaşabilir (lipohipertrofi). Her seferinde enjeksiyon yerinin değiştirilmesi böyle deri değişikliklerinin oluşum riskini azaltır. Enjeksiyon yerinde çukurlaşma ya da kalınlaşma oluştuğunu farkederseniz, doktorunuza danışınız. Bu reaksiyonlar ciddileşebilir, veya bu bölgeye enjeksiyon uyguladığınızda insülininizin emilimini değiştirebilirler.
• Eklem yerlerinde şişme: İnsülin almaya başladığınız zaman, su tutulması nedeniyle bilekleriniz ve diğer eklem yerlerinizde şişmeye neden olabilir. Normalde bu çok kısa zamanda düzelir. Eğer düzelmezse, doktorunuza danışınız.
• Diyabetik retinopati (görme kaybına yol açabilen diyabetle ilişkili bir göz hastalığı): Diyabetik retinopatiniz varsa ve kan şekeri düzeyiniz hızla yükselirse, retinopati kötüleşebilir. Doktorunuza danışınız.
Seyrek
Ağrılı nöropati (sinir hasarına bağlı ağrı): Kan glukoz kontrolünde çok hızlı bir iyileşme gerçekleşirse sinirlere bağlı ağrınız olabilir. Bu durum akut ağrılı nöropati olarak adlandırılır ve genellikle geçicidir.
Eğer bu kullanma talimatında bahsi geçmeyen herhangi bir yan etki ile karşılaşırsanız ya da bu yan etkiler şiddetlenirse doktorunuzu veya eczacınızı bilgilendiriniz.
Yan etkilerin raporlanması
Kullanma talimatında yer alan veya almayan herhangi bir yan etki meydana gelmesi durumunda hekiminiz, eczacınız veya hemşireniz ile konuşunuz. Ayrıca karşılaştığınız yan etkileri www.titck.gov.tr sitesinde yer alan "İlaç Yan Etki Bildirimi" ikonuna tıklayarak ya da 0 800 314 00 08 numaralı yan etki bildirim hattını arayarak Türkiye Farmakovijilans Merkezi (TÜFAM)'ne bildiriniz. Meydana gelen yan etkileri bildirerek kullanmakta olduğunuz ilacın güvenliliği hakkında daha fazla bilgi edinilmesine katkı sağlamış olacaksınız.